Oto krótki poradnik krok po kroku, jak złożyć wniosek o świadczenie dla dorosłych z niepełnosprawnością. Dowiesz się, jak uzyskać decyzję o potrzebie wsparcia, złożyć formularz do ZUS i odbierać wypłatę.
W tekście omówione są także terminy wprowadzania nowych przepisów. Osoby z wynikiem 87–100 pkt będą miały dostęp do świadczenia od 2024 r. Następnie, osoby z mniej punktami, w kolejnych latach. Ważne info to możliwość ubiegania się o świadczenie przy minimum 70 pkt od 2024 r., jeśli wcześniej pobierano inne wsparcie.
Co zrobić najpierw? Wniosek o ustalenie poziomu wsparcia idzie do WZON. Po otrzymaniu decyzji, która się uprawomocni, należy skontaktować się z ZUS.
Świadczenie dostępne jest dla wszystkich, niezależnie od dochodu. Nie obawiaj się podatku dochodowego ani komornika. ZUS przeleje pieniądze bezpośrednio na twoje konto w banku polskim. Poradnik jest przydatny dla osób niepełnosprawnych, ich przedstawicieli, a także pracowników wspierających przygotowanie dokumentów.
Najważniejsze wnioski
- Sprawdź wymaganą liczbę punktów we wniosku WZON przed składaniem dokumentów.
- Najpierw złóż wniosek do WZON, potem — po uprawomocnieniu decyzji — formularz wniosku o świadczenie wspierające do ZUS.
- Świadczenie wspierające ZUS jest wolne od podatku i nie podlega zajęciu komorniczemu.
- Wypłata następuje przelewem na polski rachunek bankowy — przygotuj dane konta.
- Poradnik przyda się także pełnomocnikom i pracownikom instytucji pomocowych przygotowującym dokumenty.
Co to jest świadczenie wspierające?
Świadczenie wspierające to nowe pomocne świadczenie socjalne. Jest przeznaczone dla dorosłych osób z niepełnosprawnością. Chodzi o finansowe wsparcie ludzi z różnymi potrzebami, zależne od renty i punktów z WZON.
Definicja i cel świadczenia
Ustawa z 7 lipca 2023 r. mówi, że to pomoc pieniężna dla pełnoletnich z potrzebą wsparcia. Ma ustabilizować finanse i pomóc w samodzielności. Suma zależy od punktów z WZON i etapu reformy.
Kto może skorzystać z pomocy?
Aby dostać świadczenie, trzeba spełnić określone warunki. Należy być pełnoletnim obywatelem Polski lub kraju UE/EFTA, mieć prawo pobytu, dostęp do pracy i mieszkać w Polsce. Potrzebna jest również decyzja z WZON o poziomie wsparcia.
Ale osoby w domach opieki, zakładach karnych nie mogą dostać tej pomocy.
Jakie grupy społeczne są objęte wsparciem?
Program wspiera różne grupy. Dotyczy osób z orzeczeniem o niepełnosprawności, niezdolności do pracy lub samodzielnej egzystencji. Dotyczy również starych orzeczeń o inwalidztwie.
Wprowadzenie programu ma kilka etapów. Etap I zaczyna się od 1.01.2024 dla osób z 87–100 punktami. Etap II startuje od 1.01.2025 dla osób z 78–86 punktami. Etap III od 1.01.2026 dla tych z 70–77 punktami. Osoby, za które opiekunowie pobierali świadczenia gminne, mają dostęp od 2024 r. przy 70 punktach.
Świadczenie wspierające może się łączyć z innymi formami pomocy. Na przykład z programem rodzina 500 plus, jeśli przepisy na to pozwalają.
Jakie dokumenty są potrzebne do wniosku?
Przed składaniem wniosku musimy zebrać potrzebne dokumenty. To pozwala uniknąć opóźnień i problemów. Tutaj znajdziesz listę niezbędnych załączników, informacje, gdzie szukać wniosku i jak je składać.
Lista wymaganych dokumentów
Wymagane dokumenty to kwestionariusz samooceny, formularz wniosku i kopie orzeczeń. Szczegóły znajdziesz poniżej.
- wypełniony kwestionariusz samooceny (około 11 stron),
- wniosek o ustalenie poziomu potrzeb wsparcia,
- kopia orzeczenia o niepełnosprawności lub innego ważnego orzeczenia,
- dokumenty potwierdzające status prawnego opiekuna, jeśli to konieczne,
- pełnomocnictwo, jeżeli wniosek składa pełnomocnik.
Elektroniczny wniosek do ZUS zawiera informacje o decyzji WZON, dane kontaktowe i numer konta. Całość składamy online.
Gdzie można je zdobyć?
Wszystkie potrzebne formularze są dostępne w punktach WZON i na stronach internetowych zespołów ds. niepełnosprawności. Szukaj instrukcji na Emp@tii i PUE ZUS.
Orzeczenia i dokumenty z ZUS czy KRUS otrzymamy w wydziałach orzekania. Lub w odpowiednich archiwach.
Niejasne kwestie powinno się wyjaśnić w biurze świadczeń socjalnych. Albo też w punkcie WZON.
Jakie są zasady ich składania?
Wniosek do WZON składamy osobiście lub zgodnie z ich zasadami. Po otrzymaniu decyzji od WZON, składamy wniosek do ZUS elektronicznie.
- Wniosek do ZUS składa się przez PUE ZUS, Emp@tia lub bankowość online.
- W formularzu ZUS wpisujemy numer decyzji WZON, a nie orzeczenia.
- Pełnomocnicy muszą dołączyć skan pełnomocnictwa. Opiekuni prawni załączają orzeczenie sądu.
- Niekompletny wniosek może zostać odrzucony.
W razie wątpliwości najlepiej skontaktować się z biurem świadczeń lub punktem WZON. Ułatwi to cały proces.
Jak krok po kroku wypełnić wniosek?
Na początek zgromadź wszystkie potrzebne dokumenty i informacje. Dzięki temu proces wypełniania wniosku będzie szybszy. Nie zapomnij o numerze decyzji WZON, dowodzie tożsamości i danych kontaktowych.
Wypełnianie formularza – podstawowe informacje
Zacznij od przeczytania instrukcji do wniosku. Dokładne wpisanie danych osobowych i numeru decyzji WZON jest bardzo ważne.
Kwestionariusz samooceny jest długi i zawiera wiele szczegółów. Najlepiej wypełniać go razem z rodziną lub opiekunem. Pomoże to dokładnie opisać codzienne trudności i potrzeby.
Część dotycząca dochodów i wydatków
Choć świadczenie wspierające jest niezależne od dochodu, trzeba dokładnie wypełnić część o dochodach. Opisuj, jak niepełnosprawność wpływa na zarobki i koszty utrzymania.
W formularzu ZUS wpisujesz swoje podstawowe dane i numer rachunku bankowego. Jeśli wniosek składa ktoś inny, załącz skan pełnomocnictwa oraz podpis.
Uzupełnianie informacji o sytuacji życiowej
Wskaż w kwestionariuszu, gdzie mieszkasz i z kim. Opisz, kto pomaga Ci na co dzień. Te informacje pomogą ocenić Twoje potrzeby.
Jeśli opiekun musi zrezygnować z pracy, żeby się Tobą opiekować, można zgłosić go do ubezpieczeń w ZUS. Elektroniczne składanie wniosku przez PUE ZUS jest prostsze.
Przed wysłaniem wniosku sprawdź wszystkie dane, w tym numer decyzji WZON i numer konta. Skorzystaj z instrukcji na Emp@tia i PUE ZUS, by uniknąć błędów.
| Etap | Co wypełnić | Wskazówki praktyczne |
|---|---|---|
| Przygotowanie | Dokumenty tożsamości, decyzja WZON, załączniki | Skopiuj orzeczenia i przygotuj numer konta w Polsce |
| Kwestionariusz samooceny | Opis ograniczeń funkcjonalnych i codziennych obowiązków | Wypełniaj powoli, pomóż sięgnąć po szczegóły rodzinie |
| Wniosek WZON | Opis potrzeby wsparcia, załączniki | Dołącz kopie orzeczeń i szczegółowe opisy ograniczeń |
| Wniosek do ZUS | Dane osobowe, numer decyzji WZON, konto, kontakt | Podpis osoby z niepełnosprawnością lub pełnomocnictwo |
| Kontrola przed wysyłką | Sprawdzenie numerów i danych | Porównaj z instrukcjami Emp@tia i PUE ZUS |
Gdzie i jak złożyć wniosek?
W tym tekście dowiesz się, gdzie i jak złożyć wniosek. Poradzimy, które miejsca są najlepsze i jakie masz opcje online. Omówimy też terminy i wsparcie, które oferują ZUS oraz urzędy wojewódzkie.
Miejsca przyjmowania dokumentów
Aby złożyć wniosek, udaj się do wojewódzkiego zespołu ds. orzekania o niepełnosprawności (WZON). Te zespoły działają przy urzędach wojewódzkich.
Znajdziesz adresy na stronach internetowych urzędów wojewódzkich. Od 1 stycznia 2024, ZUS będzie zajmował się świadczeniami wspierającymi.
Możliwości składania wniosków online
Do ZUS wnioski składamy tylko przez internet. Możesz wybrać platformę PUE ZUS, portal Emp@tia lub bankowość elektroniczną. Każda opcja ma swoje plusy.
Na PUE ZUS zaloguj się, by wypełnić i wysłać wniosek. Użycie Emp@tia może wymagać Profilu Zaufanego lub podpisu kwalifikowanego.
Przez bankowość elektroniczną wniosek prześlesz prosto z banku. Bank przekazuje dane bez sprawdzania ich treści. Jeśli użyjesz Emp@tii lub banku bez konta na PUE ZUS, ZUS założy ci konto automatycznie.
Terminy składania dokumentów
Wniosek do ZUS możesz złożyć zaraz po otrzymaniu decyzji WZON, by uzyskać wyrównanie od dnia przyznania punktów. Masz na to 3 miesiące od otrzymania tej decyzji.
Jeśli przegapisz ten termin, świadczenie dostaniesz od miesiąca złożenia wniosku. Decyzję WZON można zaskarżyć w ciągu 14 dni.
W razie pytań, kontaktuj się z ZUS przez telefon, e-mail, e‑wizyty lub wideorozmowy. Informacje, jak złożyć wniosek, znajdziesz na Emp@tia i zus.pl.
Co zrobić, jeśli wniosek zostanie odrzucony?
Jeśli dostaniesz odmowę z ZUS, najpierw dokładnie przeczytaj ją. Sprawdź, czy nie ma błędów, jak zły numer decyzji lub brak podpisu. Czasami wniosek jest odrzucany przez braki w dokumentach lub spóźnione złożenie.
Przyczyny odrzucenia wniosku
Do częstych problemów należy brak decyzji WZON, złe numery decyzji, czy niekompletności w dokumentacji. Ważne są też terminy – spóźnienie się może komplikować sprawę.
Jakie można podjąć kroki prawne?
Można się odwołać od decyzji ZUS, zgodnie z prawem. Wymaga to złożenia wniosku o ponowne rozpatrzenie albo odwołania do wyższej instancji. Jest też możliwość skargi do sądu administracyjnego, jeśli to nie pomoże.
Opcje odwołania od decyzji organu świadczeniowego
Jeśli masz wątpliwości, możesz złożyć wniosek o ponowne rozpatrzenie w ciągu 14 dni. Do odwołania załącz odmowę, uzasadnienie i nowe dowody, jak dokumenty medyczne. Siegnij po porady prawne, na przykład w gminie, u Rzecznika Praw Obywatelskich lub radcy prawnego.
W razie przyznania świadczeń, możliwe jest uzyskanie zaległych wpłat. Warto kontaktować się z ZUS dla pewności co do dokumentów i formy odwołania.
