Poradnik PIT-38 na rok 2023 pokazuje, jak zrobić to krok po kroku. Opisuje ważne zasady rozliczeń dla osób, które zarabiają na sprzedaży akcji czy kryptowalut. Informacje bazują na danych z Ministerstwa Finansów.
Zanim wypełnisz formularz, warto zebrać niezbędne dokumenty i dowody. Dowiesz się, jak użyć informacji z PIT-8C, które dostajesz od biur maklerskich. Omówimy też, kiedy możesz podać większe koszty niż te podane przez płatnika.
Pamiętaj o terminach. Możesz składać PIT-38 od 15 lutego do 30 kwietnia 2024 roku. Jeśli złożysz zeznanie wcześniej, będzie liczone jak złożone 15 lutego. Możesz wysłać formularz papierowo lub elektronicznie, na przykład przez Twój e-PIT.
Zalecamy uwagę na przeliczenie walut. Stosuje się kurs średni NBP z ostatniego dnia roboczego przed transakcją. Opiszemy, jak płacić 19% podatku i jak odliczyć podatek zapłacony za granicą.
Kluczowe wnioski
- formularz pit 38 dotyczy dochodów z kapitałów pieniężnych i sprzedaży papierów wartościowych.
- pit 38 jak wypełnić — najpierw zbierz PIT-8C i dokumenty potwierdzające koszty.
- poradnik PIT-38 2023 przypomina terminy: 15 lutego–30 kwietnia 2024 r.
- rozliczenie pit 38 obejmuje podatek 19% i możliwość odliczenia podatku zapłaconego za granicą.
- W walutach obcych stosuj kurs średni NBP z ostatniego dnia roboczego przed zdarzeniem.
Co to jest PIT-38?
PIT-38 to formularz dla osób, które zarabiają na papierach wartościowych, instrumentach pochodnych lub walutach wirtualnych. Jest ważny, gdy zaczynasz rozliczać dochody, bo dzięki niemu dokładnie określisz, ile zarobiłeś, ile straciłeś i ile wynoszą Twoje koszty.
Definicja formularza PIT-38
Ministerstwo Finansów mówi, że PIT-38 to deklaracja o dochodach lub stratach z różnych źródeł, na przykład z akcji czy walut cyfrowych. Obejmuje zyski z sprzedaży papierów wartościowych, praw do nich, a nawet udziałów w firmach czy zdarzeń finansowych z walutami wirtualnymi.
W PIT-38 są dwie strony, podzielone na części od A do F. Każda sekcja ma inny cel – np. C pokazuje dochody i straty, a D jak obliczyć podatek. E i F są dla tych, co handlują kryptowalutami.
Kto musi wypełnić ten formularz?
Jeśli miałeś dochody wymienione wcześniej, musisz wypełnić PIT-38. Dotyczy to każdego, kto zarabia w Polsce, bez względu na jego miejsce zamieszkania.
Gdy dostaniesz formularz PIT-8C, musisz go uwzględnić w rozliczeniu. Jeśli są różnice między PIT-8C a Twoimi rzeczywistymi dochodami czy kosztami, samodzielnie zaktualizuj PIT-38. Strata też wymaga złożenia deklaracji.
Ważne jest, by w formularzu podać NIP lub PESEL, zgodnie z zasadami Ministerstwa Finansów.
| Element | Co zawiera | Kiedy wypełnić |
|---|---|---|
| Część A | Miejsce i cel składania | Przy każdym składaniu formularza |
| Część B | Dane identyfikacyjne: NIP/PESEL, imię, nazwisko | W przypadku brakujących danych rozliczenie może być niepełne |
| Część C | Dochody i straty z odpłatnego zbycia papierów wartościowych oraz innych źródeł | Gdy osiągnięto przychody wymienione w art. 30b |
| Część D | Obliczenie zobowiązania podatkowego | Po wykazaniu dochodów i kosztów |
| Części E i F | Szczegóły dotyczące walut wirtualnych | Gdy miały miejsce transakcje z walutami cyfrowymi |
Przejrzane składniki dochodu w PIT-38
Jakie części dochodu trafiają do PIT-38? To wyjaśnienie pomoże zrozumieć. Dokument jest kluczowy dla porządkowania przychodów z rynków kapitałowych. Zanim wypełnisz formularz, sprawdź dane z PIT-8C od biura maklerskiego. Skorzystaj też z broszury Ministerstwa Finansów.
Jakie dochody uwzględnić?
W PIT-38 wpisujemy dochody z różnych źródeł. Należy do nich sprzedaż papierów wartościowych, instrumentów pochodnych oraz short selling. Te dochody zawiera się w deklaracji.
Oprócz tego wpisujemy zyski z udziałów w spółkach i innych praw. Pamiętaj o walutach wirtualnych w części E. Ważne są zasady dokumentowania kosztów.
Baza danych do wypełnienia to informacje z PIT-8C od maklera. Gdy nie wiesz, jak wypełnić PIT-38, sprawdź te dane. Skopiuj je do formularza.
Odliczenia i ulgi
Można odliczyć straty z poprzednich lat w części D. Straty z lat 2018-2022 rozliczamy w dwojaki sposób. Albo do połowy rocznie przez 5 lat, albo jednorazowo do 5 milionów zł.
Podatnicy mieszkający w Polsce mogą odliczyć zagraniczny podatek. Robią to w pozycji 32, ale istnieją ograniczenia. Odliczenie zależy od dochodu uzyskanego za granicą.
Typowe ulgi, jak na dzieci, rare w PIT-38. Ten formularz dotyczy dochodów opodatkowanych 19%. W praktyce inne ulgi stosuje się w PIT-36 lub PIT-37. Kluczowa przy tym jest dokumentacja kosztów.
Cena nabycia, prowizje, opłaty za rachunek, to wszystko liczy się do kosztów. Opłaty notarialne i kredytowe też. W przypadku darowizny lub spadku cena nabycia to 0 zł. Ważne są przepisy o darowiznach.
| Rodzaj przychodu | Gdzie wykazać | Dokumenty | Uwagi |
|---|---|---|---|
| Sprzedaż akcji i udziałów | PIT-38, część B | PIT-8C, potwierdzenia transakcji, wyciągi | Uwzględniać prowizje i koszty nabycia |
| Short selling i pochodne | PIT-38, część B | Raporty z rachunku maklerskiego | Dokumentować realizację praw i zobowiązań |
| Waluty wirtualne | PIT-38, część E | Historia transakcji, faktury, potwierdzenia | Przeliczanie wg kursu NBP; jasno dokumentować koszty |
| Straty z lat ubiegłych | PIT-38, część D (poz. 28) | Poprzednie deklaracje, dowody podatkowe | Możliwość rozliczenia do 50% rocznie lub jednorazowo do limitu |
| Podatek zapłacony za granicą | PIT-38, poz. 32 | Dokumenty podatkowe z zagranicy | Odliczenie proporcjonalne do dochodu uzyskanego za granicą |
| Ulgi rodzinne | NIE w PIT-38 | PIT-36/PIT-37 | Ulga na dzieci w pit 38 zwykle nie ma zastosowania; rozlicza się w innych formularzach |
Podczas liczenia korzystaj z kursu średniego NBP z ostatniego dnia roboczego przed transakcją. Prawidłowo wykazane dochody i koszty decydują o zwrocie podatku.
Instrukcja wypełniania formularza PIT-38
Tutaj znajdziesz łatwe do zrozumienia kroki. Pomogą one poprawnie wypełnić twoje zeznanie. Dzięki tym wskazówkom unikniesz pomyłek i szybciej zakończysz cały proces.
1. Część A: najpierw wskaż urząd skarbowy zgodnie z twoim adresem na koniec roku. Określ, czy składasz zeznanie, czy robisz korektę. W przypadku korekty, podaj jej rodzaj według art. 81.
2. Część B: wypełnij swoje dane osobowe. Chodzi o nazwisko, imię, data urodzenia, adres i NIP lub PESEL. Pamiętaj, by nie pominąć żadnego obowiązkowego pola.
3. Część C: oblicz przychody i koszty. Zacznij od danych z formularza PIT‑8C (pkt 20, 21). Następnie dodaj inne przychody i koszty. Na koniec ustal czy masz do czynienia z dochodem czy stratą. Nie zapomnij o kosztach, które płatnik przegapił.
4. Część D: odejmij straty z poprzednich lat. Oblicz podstawę opodatkowania. Wpisz stawkę podatku, zazwyczaj 19%, i oblicz należny podatek. Nie zapomnij o podatku zapłaconym zagranicą. Z końcowej sumy wylicz, czy musisz zapłacić, czy dostaniesz zwrot.
5. Części E i F: tutaj wpiszesz dane o wirtualnych walutach. Wykaż przychody, koszty (też te z poprzednich lat) i dochody. Wszystko zgodnie z odpowiednim artykułem prawa.
6. Załączniki: dołącz formularz PIT/ZG, jeśli masz dochody z zagranicy. Pamiętaj też o innych potrzebnych dokumentach, np. o dowodach przeliczenia waluty i o certyfikatach rezydencji.
7. Zaokrąglanie: podatek i podstawę opodatkowania zaokrąglaj do pełnych złotych. Pomijaj grosze poniżej 50, a 50 i więcej zaokrąglaj w górę.
Najczęściej popełniane błędy
– Nieprawidłowe przeliczenie walut zgodnie z kursem NBP.
– Nieuwzględnienie wszystkich kosztów, np. prowizje maklerskie.
– Błędy w wpisywaniu NIP lub PESEL i innych danych.
– Pominięcie zapłaconego zagranicą podatku i brak potrzebnych dowodów.
– Niezłożenie PIT-38 mimo strat z inwestycji.
– Błędy w przejęciu danych z PIT‑8C i pominięcie niektórych przychodów.
– Niezatwierdzenie zeznania w usłudze Twój e‑PIT, co może prowadzić do automatycznej akceptacji i konieczności zapłaty.
Zanim złożysz PIT-38, przejrzyj przykładowe wypełnienie. Sprawdź, czy wszystkie cyfry się zgadzają. Jeśli nie jesteś pewien, jak wypełnić formularz, skonsultuj się z doradcą podatkowym lub księgowym.
Gdzie złożyć PIT-38?
Chcesz złożyć PIT 38? Ważne jest, aby znać terminy i sposoby przekazania. Oto porady, jak wybrać między wizytą w urzędzie a użyciem opcji online.
Terminy składania formularza
Zeznanie za rok 2023 trzeba złożyć między 15 lutego a 30 kwietnia 2024. Jeśli wyślesz je wcześniej, zostanie zarejestrowane jako złożone 15 lutego.
Jeśli wyjeżdżasz z Polski, złoż PIT przed opuszczeniem kraju, zwłaszcza jeśli zarobiłeś tu pieniądze. Dzięki temu unikniesz kłopotów i kar.
Możliwości składania – online czy papierowo?
Decydując się na papier, możesz iść do urzędu skarbowego, centrów KAS lub na pocztę. Ważna jest data na stemplu pocztowym.
Preferujesz internet? Skorzystaj z Twój e‑PIT na stronie e‑Urzędu Skarbowego. Tutaj urząd może zaproponować zeznanie na podstawie PIT-8C. Możesz je zaakceptować, zmienić lub odrzucić.
Akceptując zeznanie w Twój e‑PIT do 30 kwietnia, uznaje się je za złożone tego dnia. Brak reakcji do tego dnia oznacza akceptację przez system. Ale tylko, jeśli zeznanie opiera się na PIT‑8C.
Za dowód elektronicznego złożenia służy UPO. Po złożeniu dostępna jest opcja korekty w zakładce „Złożone dokumenty”.
Gdy chcesz coś zmienić w zeznaniu, na przykład dodać koszty, zrób to sam. Pamiętaj o zasadach korekty i odpowiednim oznaczeniu jej rodzaju.
Ważne zmiany w PIT-38 w 2023 roku
W 2023 roku PIT 38 przeszedł ważne zmiany. Dotyczą one zarówno dokumentowania kosztów, jak i odliczania strat. Te informacje pomogą w rozliczeniu PIT 38 za 2023 rok i wyjaśnią, jak dostosować się do nowych zasad.
Nowe regulacje prawne
Od 2019 roku limit odliczenia strat został zmniejszony. Teraz można odliczyć do 50% straty przez pięć lat. Istnieje też możliwość jednorazowego odliczenia do 5 milionów złotych, z resztą rozliczaną w pięciu kolejnych latach.
Zmieniły się też zasady dla walut wirtualnych. Teraz musisz mieć dokumenty na zakup waluty i opłaty transakcyjne, by móc je odliczyć jako koszty.
Jak wpłyną na podatników?
Ograniczenie odliczeń strat może wpłynąć na twoje plany podatkowe. Będziesz musiał uwzględnić nowe limity odliczeń, które mogą zmienić sposób, w jaki rozliczasz zyski i straty.
Nowe przepisy dotyczące walut wirtualnych wymagają starannego zbierania dokumentów. Bez nich nie można odliczyć niektórych kosztów. System Twój e-PIT może pomóc, ale warto sprawdzać i poprawiać dane przed ich automatyczną akceptacją.
Zachowaj wszystkie dokumenty i bądź na bieżąco z PIT-8C od biura maklerskiego. W razie wątpliwości, lepiej skonsultuj się z ekspertem. Pomoże to uniknąć błędów i maksymalizować odliczenia.
